Prachtige gedichten geschreven door Frans Stollman. Miene vrujjere koempel op d’r Sjtaat. Koelnommer 801 Terug naar home

Geplatst op25 -10-2022

Als EX - Mijnwerker - nummer 801 Staatsmijn Wilhelmina Terwinselen, zie ik steeds het nieuws aan met onderbuik gevoelens, over het GAS in Groningen.

Wij Limburgers werden nagenoeg hetzelfde behandeld in de jaren 1960 - 1970.

Ik hoop dat jij het op je SITE zet, zodat het uitstervend mijnwerkers RAS het ziet dat wij het nog niet vergeten zijn.

“ Voltijdbonus “

Meer werken – Meer Geld !

Een lokmiddel om de mensen die werken,

de beursinhoud en koopmiddel te versterken.

Maar veel kamer leden zien dit niet zitten,

want de belastingdienst zit niet te pitten.

Zo zal ook weer de BONUS zeer klein zijn,

dit was vroeger zo en zal het altijd zijn.

Ik herinner mij nog de 46 uren werk week,

voor ieder normaal waar niemand van op keek.

De week begon om ZES uur op Maandagmorgen

en eindigde op Zaterdag om middernacht,

vierentwintig uur per dag de Mijnwerkers verwacht

per etmaal in ZES ploegen de klok rond gewerkt,

midden in de nacht vaak van huis en haard

dat kreeg menig gezin fysiek en mentaal niet verwerkt.

Toen kende men geen BONUS, Parttime of REISGELD

of extra dagen of weken verlof voor vaderschap,

men deed zijn werk dagelijks ondergronds de zware stap.

Voor de vrije Zaterdag werd hard gestreden,

met langzaam aan ACTIES bovengronds en beneden.

EN WAAROM ?

Tenslotte verloren 80.000 harde werkers hun baan,

na Nederland te hebben geholpen en opgebouwd

het aardgas ontnam Limburg welvaart en goed bestaan.

Volgens DEN HAAG werden de kolen voor stoken en koken

niet meer rendabel en de mijnen moesten allen dicht,

het aardgas uit Groningen in ALLE HUIZEN moest komen

hoe dit afliep komt nu dagelijks in Nederland aan ’t licht.

Frans Stollman.

’Geplaatst 27 -11-2021

= Tsint Barbaradaag 4 December 2021= Sint Barbaradag 4 December 2021

Wat hant vier Diech jeieërd Wat hebben wij U geeerd

en óp 4 Dec.dienne Namensdaag jevierd. op 4 Dec. Uw Naamfeest gevierd,

tsezame mit ós Kómpele en al dat sjuns samen met ons Kompels en al dat moois

dat noen durch Corona niet mieë dat nu door Corona niet meer is

wat jiddere Ex Koelman sjreklieg mist. en elke EX en Mijnwerker werkelijk mist.

E paar sjun sjtundsje-re tsezame Een paar uurtjes samen,

Ozze Vrunk Pastoer René dong beëne Vriend Pastoor René Graat+ deed bidden

vier dónge nui mit en zate Ame. wij deden allen mee en zeiden Amen.

Mit jezank- beëne en wöad herdenke, Met Zang-Bidden-en woorden herdenken

’t is noen nit mieë dat deet ós krenke. is nu niet meer en doet ons kompels zeer

Leef Kómpele die nog zunt óngeree, Beste Ex-Kompels die nu nog zijn,

al kómme vier nit mieë bijee, Patroonsfeest St. Barbara was altijd fijn.

de jedanke aan deë daag zal blieve, De gedachten aan die dag zal blijven

mit vräud doeën iech druvver sjrieve. met plezier zal ik hierover blijven schrijven

Óch went me ziech nit mieë ziet, ook als men elkaar niet meer ziet

of kalle mit d’r Hans- Jan- Joep of Piet. en spreekt met Hans-Jan-Joep of Piet.

Losse vier tsezame e keëts-je brenne Laten wij met elkaar een kaarsje branden

en dinke aan alles wat woar óp deë daag, en denken aan alles wat was op deze dag,

losse vier vroage aan Tsint Barbara laten wij samen vragen aan St. Barbara

dat jidderinne van ós jezónkt blieve maag. dat IEDERE EX- KOMPEL gezond blijven mag.

Glück Auf ! Glück Auf !

Frans Stollman. Frans Stollman.

r op gezat 13 juni 2021

“Uitstervend Ras”

Aan de leraar in de klas,

vroeg mijn kleizoon,

wat een Mijnwerker was,

de leraar antwoorde met;

“Dat is een uitstervend Ras!”

Als EX-Mijnwerker voelde ik weer de pijn,

die ons beroep meebracht in de mijn.

Mij zal dan ook niemand kunnen verbieden,

eens te beschrijven wat met ons geschiedde.

Na de oorlog moest Nederland worden opgebouwd,

de Zuid-Limburgse mijnen hadden de kolen en de

de hardwerkende mijnwerkers was dit toevertrouwd.

Bij dit zware werk diep in de schacht,

ervoer men Angst -Pijn – Leed – verdriet en smart.

Met liggend, bukkend, knielen en staan,

werd dagelijks uitputtend werk gedaan.

Gewoon 8 uur per dag, zes dagen per week,

geen mens die anders dacht of ernaar keek.

In hitte en vaak liggend in modder of stof,

soms vloekend schoot Hij uit zijn slof.

Bij weinig licht en rubber masker op zijn smoel,

vroeg Hij zich vaak af voor wie en welk doel.

Van jongs af zijn werk zoals velen in ‘t Zuiden,

ontgon Hij de kolen om voor zijn gezin iets te beduiden.

Het was zijn werk zonder klagen uit zijn mond,

de beloning was iets meer dan werken boven de grond.

De genoemde leraar voor de klas,

zal de kinderen niet kunnen vertellen hoe het was.

Het zou hem sieren om de kinderen te laten weten,

de geschiedenis van de MIJNEN en KOMPELS

die hen allen welvaart brachten niet te vergeten.

Zeer zeker zal het uitstervend RAS uit de vroegere tijd,

een kleinkind met enige kennis van de mijn, Hem verblijd.

Frans Stollman.

\

Drop gezat 13 november 2020

4 December Sint Barbaradaag 2020

Glück Auf,

Dis joar durch CORONA

jewis jans anges wie in anger joare,

dat vier mit EX-Koellü tsezame woare.

Vier zalle deë daag allenäu misse,

en nit alling deë daag óp d’r Sjtaat

mar alles drumhin zicher wisse.

D’r Herdenkingsdeens óp ós koel

hat ós joarelank sjun momenter braad,

doa jong inne HEER ós vuur e deel joar

jans jeweun of ’t inne jong van ós woar.

ZIEËLIEJER PASTOER RENÉ GRAAT

HEM hat ’t Coronavirus d’r doeëd braad.

inne miensj deë 35 joar in d’r Congo woar

en werket wie inne Koelman oaneneer,

joof ós de wöad en ’t Broeëd van d’r HEER.

Sint Barbaradaag loos ós aandach sjenke,

en ós kammerade van vruier Herdenke.

2020 dunt vier dat flaich heem in jen hoes,

losse e keëts-je brenne vuur jesjtórve koellü

en Vrunk René Graat , den vier darve nit eroes.

Iech wees besjtimd dat D’r René mit zal beëne

GRAAT zoeë wie Heë sjprooch en dong zeëne.

GLŰCK AUF LEEF LŰ,

BLIET JEVELLUS JEZÓNKT,

dan zient vier Ós flaich mit jet jeluk nog ins tseruk.

Frans Stollman.

Koellamp op d’r Sjtaat

Hij sjtond vier zwei. Links d’r Frans Stollman en doa neave d’r webmaster Wim nommer 300. Alle twee Wilelminamannen. Verder Ben de Bruijn Domanialemijn, Ger Dautzenberg Julia,jSjaak Stoffels Wilhelmina en Ton Vankan Oranje Nassau I. Wel aanwezig maar staat niet op de foto Martin van der Heijden Oranje Nassau III en Zuid Afrika goudmijnen. Zie het gedicht van Frans over de mijnlamp op deze site. Klik hier

Opening mijnlampmonument Terwiselen Heistraat

Copyright Raymond Dudink

Onderstaad gedichtI

D’r op gezat 10 september 2019

“Dank voor Vrijheid”

Herdenken,

is aandacht schenken

en vaak terug denken,

aan hen die ons dierbaar waren

en streden om ons te laten leven

met dagelijks tal van gevaren.

Iedereen,

heeft van die sterren

die ze vóór en na

de dood waarderen,

waar het goed mee was te leven,

en vaak op jonge leeftijd

hun leven voor ons hebben gegeven.

Veel van die sterren

zijn in Margraten begraven

onder duizenden witte kruizen,

ver weg van hun land

van ouders en familie

gezinnen en huizen.

Gevallen voor ons leven

een bezoek aan hen is alles waard,

en als men tussen die kruizen staat

vraagt men zich af …….

“ WAAROM “

om ons de vrijheid te geven

waar wij al 75 jaar in leven,

Hierbij passen een paar woorden

“DUIZEND KEER DANK”

die wij die meisjes en jongens

nu nog na jaren mogen geven.

Frans Stollman.

Koellamp

Dr op gezat 26 augustus 2019

“Koellamp van d’r Sjtaat”

Endlieg …. De Koellamp

kunt óp d’r Sjtaat,

DANK – DANK, aan ALLE Lü

die doa vöal i-zats en werk

dervuur en draa hant jemaad.

E monument óp d’r Sjtaat,

vuur ALLE Koellü die boave en

óngereëdiesj jet vuur ós dörp

mit hel werke hant braad.

Dat paast bij ’t monument

dat jidderinne kent,

met de name van al die jonge,

die óp ALLE Limburgse koelle

d’r doeëd hant vonge.

Went de LAMP zal brenne

mósse vier effe draa wenne

en vertselle waarum die doa sjteet,

zoeë dat de jedanke aan de koel

en alle KOMPELE die doa hant jewerkt

noeëts nee noeëts verlore jeet.

Frans Stollman.

Terug

d’r op gezat 13 augustus 2019

Sint Barbara

Geboren in : Nicomedië klein Azië

Overleden : In het jaar 306

Naamdag : 4 December.

Verering in : Katholieke Kerk,

Orthodoxe Kerk.

Legenden : Opgesloten in donkere toren door

Haar heidense vader, om het

Katholieke Geloof op te geven.

Beschermheilige van ……….

Mijnwerkers – Artilleristen – Brandweer – Slagers – Metselaars – Steenhouwers –

Smeden – Gevangenen – Klokkengieters –

Torenbouwers etc. etc.

“ Tsint Barbaradaag “

Vier sjtónge mit vieëtsing man, óp d’r körf, vuur aaf tse vare noa de 506 mit Sjaat 2 van de Sjtaatskoel Wilhelmina óp d’r Sjtaat.

Vöal van ós koellü maachete ziech e krütsje, en wunsjete ziech óngeree “Glück Auf” woabij me zaad ;” Losse vier hoffe dat ’t Berbsje ós hulpt um werm oave tse kómme.”

Heimit jezaad wat vuur e vertrouwe de koellü houwe in ’t Berbsje.

“ Tsint Barbaradaag “

Iech zieën mienne Pap Zieëliejer nog sjtoa, vuur d’r jroeëse sjpijjel van ’t kleiërsjaaf óp ’t elderlieg sjlóf-tsimmer. Heë hauw sjtriet mit de tswai krage kneufjere, ee hinge en ee vüure, woa d’r sjtieve kraag mit óp zieng plaatsj woeëd jehaode.

Hinge langs zienne boam, hónge helpe die Heë ummer droog um zieng bóks van d’r Poas betste antsóg óp tse haode.

Heë roffet dan óp de Mam mit de wöad; “Mam help miech in Jóds naam mit die krage kneufsjere en de manchettekneuf, die has doe werm tsouw jesjtiefd en jesjrèche!”

De Mam hólp d’r Pap, zoeë dat heë sjtram en frisj óp tsied noa de kirch koeët ,vuur de Tsint Barbaramès bij tse woeëne.

’t Woar jiddes joar d’r Fesdaag van d’r koelman. De Kirch woar uvvervól, woolste zitse in ing bank, moeëtste zicher ing haof sjtond ieëder doa zieë. Drei HERE donge doa nog de Festlieje Hoeëmès,

en d’r Pastoer Hoebeët Spierts loos in zienne preëdieg wisse, wie jód d’r Koelmaan ’t waal hauw en ing botram verdenet in koel.

= 2 =

“Dier verdeent allemoal jans jód, en iech hóf dan óch dat dier went d’r klingelsbuul langs kunt, óch ins aan de kirch dingt,” doamit maachetr heë inne sjloes aan zienne preëdieg.

Noa de mès sjtong de Fanfaar St. Callistus a jen duur óp d’r Kircheplai,

inne marsj tse sjpille, en de koellü die mitjelied van d’r Mijnwerkersbond woare,noa ’t Verenigingsgeboiuw tse bringe. Iech zieën d’r klinge Chris Waltmans, deë d’r Dirigent woar nog d’r neëver lofe, en óch iech han de ieësjte moezziek van Dem jelierd.

Doa kroog jidderinne inne Kaffieëdusj aa-jeboane, mit brüedsje-re en vlaam. Ónger ’t èse hool d’r Frans Dohmen, vuurzitsender van d’r Bond,

ing reë. Doa in loos heë wisse wie wiegtieg d’r Bond waal woor vuur de koellü, en wat zie allemoal dónge vuur de mitjelieder. Durch ’t piefe van Tsiejare, Tserette en de Pief,dat doe nog dórf, hóng d’r janse zaal vól blauwe sjwaam, en zoogste d’r Vuursjtand óp de buun koalieg zitse.

Noa de middaag haolet de Fanfaar d’r Tsinterkloas noa ’t Verenigings-

gebouw, woa de kinger dan filme kroge tse zieë uvver d’r Charlie Chaplin, en d’r Dikke en D’r Dunne. Noa d’r film moeët jidder kink bij d’r Tsinterkloas kómme, en kroog dan ing punt tuut van de Coop mit sjnüts.

’t Oavends noom d’r Pap de Mam mit ,noa ing toneel oesveuring óch in ’t verenigingsgebouw. Doa sjpillet d’r theaterverain van d’r Sjtaat, ’t sjtuk namens ; “ ’t Liza mit de knoebbele óp de bee,” dat jóng nit uvver de deensmaad van d’r boer, mar uvver ’t peëd.

Frans Stollman.

“SINT BARBARADAAG”

Vier zunt hei tsezame um

tse danke en tse “Herdenke”

anger lü zalle doa flaich

jans anges uvver dinke,

ózze dank is dat vier nog

allenäu hei darve zieë,

en “Herdenke”dunt vier

alle kómpele die ’t leëve

hant jelosse ónge en

boaveeëdiesj en doa vuur

is ’t noeëts tse sjpieë.

’t Is ós flich aan heun tse dinke

aan Jroeësvadder – Vadder –

Broor en Jónge die vier hant jekant,

Mar óch aan die Lü die hinger blove

die nit jeneumd en durch jinne jekant.

Drum dunt vier hei beëne en zinge

en vroage durch Barbara aan d’r Heer,

al die Lü de rouw tse jeëve

doavuur kómme vier hei werm jeer.

Bij ónge en boave eëdiesj hel werke

dóng ’t Jeloof ós doabij sjterke,

De mieëtsjte kómpele maachete

ziech e krüts went d’r körf dong zakke,

me vroaget doamit d’r Heer

um hulp en d’r zeën

vuur d’r sjtee en koala a tse pakke.

Óch Lü mit e anger jeloof wie vier hauwe,

woare sjtil óp d’r körf doa koeët me draa zieë

dat zie óch urjens óp donge vertrouwe.

= 2 =

Vier dinke tseruk aan d’r Koel-Vadder

deë ós lieret houwe mit d’r hammer

en trekke aan de Tsilvestersjtang,

Heë tseejet ós wie ’t werke moeët

kei hel en vuur jinne bang.

Loos zieë e stjuk koal droes tse houwe

en mit hoots en iezer veilig tse bouwe.

Zaad dat ing Proem Sjiek jód vuur ós woar

en wie dróp moeëte knauwele,

d’r Koel-Vadder hauw ummer reët

óch went heë mit sjwatse wöad dong rauwele.

Óch mósse vier dinke aan jidder Mam

die mit ing jroeëse koel- familieë hel moeët werke,

aldaag tsemplieje doebbele moeët sjmiere

en döks in d’r kauwe sjtaal de koelpungele bewerke.

Leef vrung hü óp zoenne daag

is zooë vöal vuur draa tse dinke,

vuur allemoal tse beëne en aandacht se sjenke.

Jinne kan ós dat verbeije

óch al is ’t zoeë lang jeleije.

Vier dunt ’t nog en zient ’t als flich

um die sjun zaach vast tse haode in ós leëve,

en de “Herinnering”aan d’r KOELMAN

en alles wat ós doe noader sjtong

aan ós kinger durch tse jeëve.

Frans Stollman.

Mei 2018

Modderdaag, darve vier nit verjèse !

“ DANKE MAM “

Noen wie me jet auwer is

dinkt me al ins jeer a vruier jans jewis,

uvver wat de Mam vuur ós dóng

daag en naad veëdieg sjtóng.

Jraad wie jidder Mam

jidderinne weest doavan,

woar zie d’r d’r janse daag óp de bee

hel werke woar Heur allelee.

De Mam maachet jet mit

mar klage dóng Zie noeëts en nit.

Tsieg koeldoebbele sjmiere

vuur zes koellü aldaag dat

broechet Heur jinne tse liere,

iech zal óch noeëts verjèse

wie de Mam in d’r kouwe sjtaal

de koelpungele dóng wèsje.

Hü leëve vier in de moderne tsied

wilt jinne miensj zieng Mam kwiet,

Drum dunt vier ALLE MAMME IERE

en mit MODDERDAAG jrateliere,

Vier broeche jee miensj tse verdütsje

dat vier als DANK de MAM

nog ins jans jeer of noen wille pütsje.

Frans Stollman.

Ik kreeg de vraag uit Simpelveld, om een Bidprentje gedicht te schrijven voor een overleden ex mijnwerker

“ Glück Auf Hub “

D’r Letste sjloek oes d’r blèch

had d’r Hub jedrónke,

Heë is ópjevare mit

d’r allerletste trek,

de lamp had Heë oesjedrieënd

dat die brand hauw jinne tswek.

Jraad wie d’r Hub leëvet

en sjprooch ónge in eëd,

roffet d’r Herjód noa Hem

“Glück Auf “ en zaad kóm erop

’t leëve woar sjwoar

maar waal de muite weëd

Vie dinke aan d’r Hub

wie Heë ummer woar,

mósse Dankbaar zieë

wat Heë dóng dat woar sjwoar.

D’r Hub is niet mieë

bij d’r Heer had heë rouw,

vier hoffe Hem tseruk tse zieë

en wunsje Hem dat tsouw.

De Familie.

Kaal ónger de Botram tusje d’r Joep en Jacob óp d’r POS in loag Fiennefrau, óngeneer óp de

785 van de Sjtaatskoel Wilhelmina

’t Woar DOEBBELE tsied, en mit e paar sjpitse i jen ruk, woeëd ziech a jen eëd jelaad. D’r Joep en d’r Jacob, woa me óch Küeb a zaat, woare al joare tsezame óp inne pos.Sjishuier woar d’r Joep al joare, en d’r Küeb zienne truie kammeraad. Noa d’r ieësjte móffel van de botram, en inne sjloek aan d’r blèch, vóng me a tse kalle.

“Joep wie is ’t mit de doeve?” vroaget d’r Jacob aan d’r Joep.

“Ja wie zouw ’t zieë, deë jouwe bloa - sjek kunt vuur d’r duivel nit, mer die jries zij doa zits ’t mit, die bringt heur fennigke waal óp!”

D’r Joep hauw inne sjlaag doeve, woa vöal doeve piette sjaloeësj óp woare, en hauw doa al jód jeld mit verdeend, mar de lets-te tsied vool’t jet teje.

D’r Jacob of Küeb wie me zaat, woar in d’r kejelkloeb, woa heë ’t bret bij hool woa dróp sjtong, wat jidderinne jewórpe hauw. Zelver wórp heë mieë neëver de baan, wie

kejele um, drum zoos heë lever aan ’t bret, woa heë óch jiddes moal zie beersje mit kroog.

“Kiek doe móts nit mene dat iech mieë vuur de ZIJ doeë wie vuur d’r Blau Sjek, bij miech is jidder doef ’t nemlieje. Iech voor ze jód, maach d’r kroam jans jód ring, wees

weë iech i-zets, en went zie dan nog nit kómme, weëd iech jek,” zaat d’r Joep.

“Wie wat jek weëde, ’t is doch mar inne HOBBY, ” zaat d’r Jacob.

“Veul diech ins aan d’r kop mit dienne HOBBY, die doeve hant miech al ing haof boed jekost, en went ’t Marie dat allemoal wós, dan woar bij miech heem d’r duivel los,” zaat d’r Joep.

“Ja huur ins Joep, jiddere HOBBY kost jeld. Wen iech kejele joa, en doa weëd ing rungde besjteld, en nog ing, en nog e paar, vertsel iech dat óch nit heem, den dan weëd jesjoebt bis noa de naat erin, en huur iech ummer werm deë AUWE LEEM,”

menet d’r Jacob tse mosse zage.

“AUWE LEEM ? SJOEBE ? Is dat bij diech óch ezoeë, wen iech noa heem kóm noa ’t i-zetse, mit inne leëge doevekörf, mar mit d’r jilles vol beer, huur iech jiddes moal

dat iech die Tsoep doeve besser kan óp-rümme,” zaat d’r Joep.

“Ja Joep, ‘t is óch noeëts jód, iech han inne noabermaan deë deet de vinstere wèsje,

d’r trottoir sjroebe, de wèsj óp-hange, de waar hoale, d’r jaad verzórje, sjtrieche, sjtof-

zuige, kaoche, bringt zieng vrauw ’t frühsjtück a je bed mit e jekaocht aisje, verzörgd de kinger, deë man deet alles, en wits-te wat mieng vrauw uvver dem zeët, zoenne

Heurhannes weul iech óch nit in de boet han, zaat d’r Jacob.

Frans Stollman, Ex – Huier.

“ONZE VADER óp oos Plat”

Oze Vadder

deë in dur Hieëmel is.

Eure Naam weurd geheiligt

Eur riek zal kómme.

Eure wil zal weure gedoon,

hie óp eerd en in den Hiemel.

Gaef oos huuj ut broeëd van dizze daag,

en vergaef oos oze sjulde

zoe wie veer die andere óch vergaeve,

besjut oos Heer taege alles wat oos sjaad kan doon

en num alle kwaod bie oos weg, Ame.

Frans Stollman.

“ Um is Um “

Wen iech óp dat bruks-je sjtoa

en iech zieën ’t wasser van de

baag ónger miech durch joa,

is dat jraad wie ’t Aod Joar,

en me vroagt ziech aaf

woar ’t jód woar ’t sjun

hauw me jet jeluk,

den jraad wie dat wasser

ónger die bruk

kunt ’t Aod Joar

nit mieë tseruk.

Me dinkt aan

de kómmende tsied,

’t NUI-JOAR is nog lank

en Jód wees wie wied.

Kómme mieng wöad

wie iech ze dink oes d’r mónk,

jeet ’t miech jód

en blief iech jezónk.

Me vroagt ziech van alles aaf

jinne miensj weest ’t vuuraaf.

Wat vier noen waal wisse

is dat vier ós vrung nit wille misse,

drum hoffe vier dat ’t bliet besjtoa

en dat vier tsezame in 2017

jezónkt durch dat joar zalle joa.

Drum dunt vier JIDDERINNE wunsje

’t BETSTE – ’t JEZÓNGSTE en ’t SJUNSTE.

Frans Stollman.

“ Os Mam “

Iech zieën ze nog zitse

in d’r rolsjtool hinger de vinster,

Ós Mam van vruier

witvrauw van inne Ex- Huier,

Modder van vunf jonge

die ónneneer heun mensje sjtónge.

De sjwoar joare

hant heun werk jedoa,

iech zieën ze nog sjtoa

aan d’r hootse wèsjmasjieng in d’r sjtaal

sjtonde lank woar heur jans ejaal.

Vrije Zamsdieg

woar vuur de Mam nit derbij,

zes koelpungele

koame ee vuur ee aan de rij.

Ze hónge aan de lieng in d’r jaad

en ’t mondiegs sjtónge

de jonge werm dermit óp d’r sjaat.

Dan de “Doebbele “sjmiere

broechet jinne de Mam tse liere,

Minnieje bekkesjwaan

had zie leëg jemaad,

en alle sjneie mit kieës - vleesj

of zeem belaad.

Noen in ’t joar van de koelle

dinke vier aa vruier aa sjteejeng

kweersjlaag - simpel - pijler -

en tseruk aan de sjwatse moelle.

Doabij is ’t zicher jepaast en sjun

um ins sjtil tse sjtoa,

bij de “KOELMANSVRAUW “

en alles wat die had jedoa.

Losse vier DANKE zage a jidder Mam die nog doa is zoelang wie ’t kan.

Frans Stollman.

“ 2015…’t Koeljoar “

’t Is bouw um 2015

’t Koelmansjoar,

woa in vier in ós jedanke

nog ins sjtil sjtonge

bij de tsied dat me

nog óngeneer woar.

Fester woeëte jevierd

en uvver d’r koelman

van vruier vertsald,

lidsjere woeëte nog ins

gezónge en druvver jekald.

Dat woar ing tsied

die noen nog winnieg lü misse,

de veraine van doe, d’r loeën

en d’r “Welvaart “ zicher wisse.

Iech hof oes mie hats dat

’t nit alling bij 2015 bliet,

en dat me óch in de

kómmende tsied

’t werke vruier van boave

en óngereëdiesj nog ziet.

Doa woeëd LIMBURG jemaad

wie ’t hü nog ummer is,

dat is doch zicher weëd um

draa tse blieve dinke, JANS JEWIS.

Frans Stollman.

Nieuwsjaarswens 2015

= 2014 - 2015 =

2014

Hei dóng ’t pieng

en doa dóng ’t pieng

in 2014 vólt jidderinne

zieng eje pieng.

2015

vier hoffe dat

’t NUI-JOAR evvel

oane pieng darf zieë,

en dat ’t vuur Üch

jezóndheet en Jeluk

darf bringe en nog

inne janse hoof mieë.

Kitty en Frans Stollman.

“ VIER HERDENKE “

“ PAP “ vroaget d’r jóng

“Iech wees nit ofs-te ’t nog zouws wille,

uvver Dieng koeltsiet jet vertselle,

zouws-te nog ins eraaf wille joa

en mit angere in de kooj wille sjtoa?”

“Haste effe tsiet?” vroaget d’r Pap

en sjtóppet ziech ing pief,

woabij iech zoog dat heë jet razelet

en bij miech jóng inne sjoeder durch jelief.

Iech vroaget miech aaf

houw iech jet verkieëds jevroagd

en dong hem dat zoeng pieng,

iech koeët ’t doch óch nit wisse

dat zieng jedanke doa druvver

anges woare wie de mieng.

“Huur ins jóng dat is verbij

noen wie vier hei zitse mit ós tswai,

doeën iech diech jeer en ieërlieg bekenne

dat iech oane de koel aan ’t leëve moeët wenne.”

D’r Pap loos d’r kop jet zakke

doabij lofete troane uvver zieng bakke,

“ALLES jóng, ALLES dónge ze ós klauwe

wat vier kammerade óngereëdiesj hauwe.”

“Wat hauw ’t wirkelieg vuur ing reë

iech dink a jidderinne deë doa is jeweë,

mar óch aan de jonge die jove heun leëve

als dank woeëd a vöal hoeshallinge ermód jejeëve.”

“Jidder joar mit Tsint Barbaradaag

han iech e raar jeveul in d’r maag,

noen mósse vier zelver doa aandach draa sjenke

en ós kammerade tsezame jedenke.”

en ós kammerade tsezame jedenke.”

“Dan zunt mieng jedanke bij vruier

óngereëdiesj bij Sjlepper en Huier,

mar óch bij die Lü van oavenóp

den óch vuur die hool de boterham óp.”

“Van hü óp mörje woar ’t jedoa

kling fabrieksjere koame hei tse sjtoa,

doa daad me ós jet mit tse jeëve

bij vöal Familieës koam e erm leëve.”

“Doe woeëd vöal tse winnieg draa jedaad

wat de koel in LIMBURG hauw braad,

Mit die jedanke jóng lose zie ós sjtoa

drum jeleuf iech nit dat nog

ins inne eraaf zouw wille joa.”

Frans Stollman.

06 December 2013

Gedicht 2

= PAP =

Pap doe lierets miech

houwe mit d´r hammer

en pistsje mit de tsang,

Pap doe lierets miech

netheet en óp-rüme

zoeë dat iech noen alle

jetsüg a plaatsj hang.

Pap doe lierets miech

sjuppe in d´r jaad

en boeëne legke in

de rij en um d´r sjtek,

Pap alles wats-te miech

dóngs liere

doeën iech hü nog

en had tswek.

Pap doe lierets miech

ansjtand en vrundliegheet

dóng inne jrusse

mit kap en hód,

Pap doe hools ós vuur

tse werke woavan iech

hu nog wees wie ´t mós.

Pap de tsiet mit Diech

woar ummer sjun

doe dóngs ós vuur

wie alles moeët,

Pap ´t is nit zoeë dat

iech miech nit verjun

mar doe moeëts ins

wisse wat ziech dóng

endere noa dienne doeëd.

Frans Stollman.

Gedicht 3

“ D’r Huier va ruier “

“ ODE aan d’r Huier va Vruier”

Zoeë tse werke

woar alling vuur de sjterke,

de botterham zoeë mosse tse èse

deet me noen jauw verjèse.

Doch loog heë zoeë

aldaag ing sjtond of zes,

in d’r pijler van nog jing

zessieg tsentiemeter hoeëg.

Reët óp zitse woar nit tse doeë

heë doog zie werk en èse

ligkend óp ing zie,

went me doa hü aa dinkt

jeet ’t diech nog aan de prie.

Zoeë moeët d’r huier

in de koele va vruier

oane floep zie broeëd verdene,

woar heë jek

um in sjtub en drek,

went me doch hütserdaags

zoeë bild ziet

zouw me dat zicher mene.

Frans Stollman, Jannewaar 2014

Gedicht 4

“ Küete vier nog ins “

Jesjreëve vuur Barbaradaag

durch Frans Stollman

Ex Huier Sjtaatskoel Wilhelmina Terwinselen

Küete vier nog ins …

tsezame drinke aan d’r blèch,

en sjlefe mit d’r pungel

mit koelwèsj vol sjwainerij,

die vier de Mam

óp heem aa braatte

die vier droge de janse wèch.

Küete vier nog ins …

lüete mit de lamp of

sjuppe mit de koalesjup

en houwe mit d’r voeshammer,

küete vier nog ins

sjave mit de sjaaf en

kroefe d’r pijler óp en aaf,

inne angere jeëve d’r koelsjtamp

en d’r sjtee of koal bewerke

mit d’r sjräomhammer.

Küete vier nog ins …

fietse óp de koelfiets óngeneer

mit hingedróp de kis vol patroeëne,

küete vier nog ins

vare óp ’t transportband

noa d’r pos of pijler hin en weer

en sjisse in d’r sjtee of koal

mar ze müete ós noen

waal jet besser beloeëne.

Küete vier nog ins … Küete vier nog ins …

mit kómpele óngeree Barbara viere mit alle huier van vruier

d’r sjiek dele en mit ós kómpele die nit mieë zunt,

en poekele in ’t badlokaal, mar dat is um leef vrung

iech wees wat iech vroag en jeet laider nit mieë,

kunt noeëts mieë tseruk doch is ’t jans jód

en dat is flaich e jroeës jeluk, üch hei allenäu tse zieë,

den aldaag zoeë sjravele um tse iere en dankbaarheet tse tseje

woar doch óch nit normaal. dat vier waal nog hei sjtunt.

GLÜCK AUF !

Frans Stollman.

Gedicht 5

¨ D´r Pungel ¨

Jesjreëve in ´t Kirchröadsjer Plat durch …..

Frans Stollman,

Iech wees ´t nit jenau, mar iech num aa, went vier uvver d´r Pungel kalle, dat ´t jeet uvver d´r Koelpungel.

`t Zouw óch kanne joa uvver de wieëtsjaf óp d´r maat, den dat is ´t verainslokaal van ¨OZZE DIALEK –

VERAIN KIRCHRÖADSJER PLAT .¨ Iech jon d´r van oes dat ´t uvver d´r koelpungel jeet, en doa wees iech nog jet van, umdat iech zelver 16 joar de koelkleijaasj han aa jehad.

De mieëts-te van de massa koellü, die joare jesjleeft hant mit d´r koelpungel, is óp sjterve noa doeëd.Vöal

auw koellü die ´t sjlisse van de koelle hand mit jemaad, zunt al nit mieë. Waal of nit jestjorve aa sjtublonge,

en die nog leëve, zunt noen lankzaam kómme aan d´r leëvensoavend.

¨D´r Pungel¨ dat woar inne blauw en jries jeblökde handóch, woa de koelklei-jaasj in zoos. De veer ecke

van d´r handóch woeëte in tswai moal jeknubt, um alles bijee tse haode.

De koelmontoer besjtong oes ……..

- Koeljas of sjtüb (in d´r koelmónk), mit de tèsje aan de binne-zie, dat woar doavuur wens-te moeëts

sjavele in inne nere pijler, nit hange bloofs mit blèch of botteramme.

- Koelbóks, woavan de kneië van doebbele sjtaof woare, umdat d´r koelman vöal óp de kneië werket.

- Moltong Koelhemp, dat me koeët verdrage went me doa inne daag sjwese, óp d´r kouwe sjaat aa moeët.

- Óngerhemp of Sjweessjtübje, doa drin woeëd durch vöal koellü jewerkt.

-Halsdóch of halsplak, óch deë woar teje de kouw noa ´t sjwese.

-Koelzukke, vöal koellü droge sjwatse dikke wölle zukke, döks durch de vrauw zelver jesjtrikt, den dun

zukke in de koelsjong dat woar nuus.

-Sjnoefplak, de mieëts-te koellü hauwe ummer inne jroeëse roeë sjnoefplak bij ziech.

- Sjtuk zeef, dat zoos in d´r pungel en durch de wèch moeët me nog e sjtuk han, den went me sjwats woar

moeët me ziech jód wèsje.

Gedicht 6

D´r Pungel - 2

Iech dink hü waal ins wen iech noa deë MIELE van hütserdaags kiek, ¨ Jong zoots-te zoeng sjwatse zouwerij

aa-kenne ?¨ Vier hant de Mam vruiër jet öp heem aa braat. Zicher went vier in inne nase nere pijler woare, woa

´t wasser önger diech durch lofet, dan woare de kleiër inne pratsj kroam, en bloof de bóks van alling sjtoa.

Me koeët waal nase kleiër in de drüeg-boet bringe, woa alles mit hese lóf jedrüegd woeëd. Tse hees, den me

moeët dan mit tswai man aan de bóks trekke, vuur ze jet langer tse krieje.De janse wèch droge vier dezelfde

kleiër, woabij me waal kan noa joa wat vier óp heem aa braatte.

In de joare ´60 koeëte vier d´r pungel losse wèsje óppen koel. Wat hant de vrauwlü ziech jevräud !! Jinne sjwatse sjlaam mieë in d´r wèsjmasjieng !! Mieng Mam had ´t nit mieë mitjemaad, vier woare nui oes jen hoes,

en d´r Pap is in 1961 noa 40 koeljoare en tswai mond pensioen jestjórve.

D´r Pungel wèsje óppen koel !! Me dong alles in e nets, dat tsouw jemaad woeët mit ing jroeëse sjpang woa

dienne koelnoemmer óp sjtong. Óp Mondieg vuur de sjiech koeëts-te diech alles aaf hoale wens-te dienne

penning mit dienne noemmer koeëts losse kiekke.

Doch woare koellü die dat nit lose doeë, den alles woeëd vöal tse werm jewèsje en doa durch krimpe noa alle

zieë, en doa moeët me dan werm aa trekke vuur jet dervan tse maache.

Óp zoenne momang daat me tseruk aan de Mam, die zoejaar de koelmontoer sjtrieche dong, mit de vauw in

de bóksepiefe sjtong me dan óp d´r sjaat. Döks jenóg hant ze aa miech jevroagd ….¨Hei jóng jeeste noa ing

hoeëgtsiet of móts-te a jen doof joa.

Frans Stollman.

Koellü mit d´r Pungel óp d´r Mondiegmörje noa jen koel.

Gedicht 7

“ D’r Joep “

D’r Joep sjteet nit alling

i Kirchroa óp d’r maat,

óch in minnieje plaatsj in

Limburg weëd a Hem jedaad.

Me dinkt a sjlepper en Huier

werklü i jen koel van vruier.

Me dinkt aan d’r sjaat en pijler

óp en neerbraak en roetsjetoer,

D’r is bij de kompele va vruier

nog ummer de vuurbild fiejoer.

Dinkt me aan D’r Joep dan

dinkt me aan de jonge va

vruier die nit mie bij ós zunt,

en zicher aan de jonge

die al jónk doeëd blove

ónger en boave eëdiesj

en ing pentsiejoeën nit

mieë woeëd jejunt.

Wie lang nog darve vier

dinke aan ós Kammerade

van vruier ónger de eëd,

noa ós kómme lü die

d’r koelman nit hant jekant

die ’t bild van D’r Joep nuus zeët.

Doch hof iech dat hei in Limburg

nog lang weëd draa jedaad,

wat de lü in en boave eëdiesj óp

de koele vuur Limburg had braad.

Frans Stollman.

Gedicht 8

¨KOALETEUT¨

Ing koaleteut lieët ós

dinke a vruier,

a koale in d´r kelder

in de kis en sjterke huier.

Die koaleteut

jieët ´t nit mieë,

en is jraad wie

aierkoale of

antraciet en d´r huier

nurjens mieë tse zieë.

Wie de koele nog woare

vuur ós Limburg

zieër rieche joare,

sjtóng de koaleteut

in jidder hoes,

ejaal sjwats of kluur

dat maachet nuus oes.

Ze hoeëd vol tse sjtoa

bij de kuche ferneus of haard,

noen weëde ze alle drei

vuur die jinnieje die

noa ós kómme

in ´t ¨museum¨ bewaard.

Frans Stollman.

Gedicht 9

“ Met de muziek terug naar het begin “

“ Het Verleden ”

vergelijken met

“ Het Heden ”

hier is beslist van te leren

al zal niet iedereen dit beweren.

Van één of twee tamboers

naar trommelkorps,

van één of twee

veldhoorns of klaroenen

naar muziekkorps,

dat waren grote veranderingen

die niet alleen de schutterijen

of muziekverenigingen ondergingen.

De vijftiger jaren in de vorige eeuw

bracht een modernisering en verschil,

waar men aan mee moest doen

al was het toen niet ieders wil.

Één tot drie tamboers met

koperen kleine trommels voorop,

met daarvoor een Tamboer Majoor

was in die tijd al top.

Men sloeg de maat om goed te lopen

in oude kasboeken is te vinden dat men

vaak een Tamboer moest ( in ) kopen.

= 2 =

Men ging bij elkaar te rade

hielp her en der waar het kon,

het W.M.C. in Kerkrade

gaf een mooi voorbeeld hoe

het overal ter wereld begon.

Muziek - Show - Groots

en machtig moest het worden

al was dit niet bij iedereen,

personen en geld kwam aan de orde

hierdoor stond menig TALENT alleen.

Veel jonge mensen stelde men teleur

niet elk bestuur wilde vernieuwing

men kon vaak niet samen door een deur.

De tijd heeft anders beslist

ook wij hebben vernieuwing niet gemist,

veel woorden zijn hierover gesproken

gelukkig werd ook hier het ijs gebroken.

Bekijk met trots wat vóór de verenigingen gaat

en hoe alles er achter loop mooi in de maat,

DANK aan hen die in vroegere jaren

voor dit alles voorvechter waren.

Frans Stollman, Ex - Tamboer Majoor.

Gedicht 10

Jaar van de Mijnen 2015

“ Nit Klage “ Koelmaan

Vier hure ’t d’r Joop

Den Uyl nog zage;

“Dier koellü broecht

de kommende joare

nit tse klage”

Mer ’t kalle in d’r

Heësje Shouwburg

woar kóm jedoa,

en ’t klage bij de

koempele woar doa.

De “Hendrik “ oos koel

doa hóng me als ieësjte

de kloester dróp,

jinne koelman mieë eraaf

jinne waan koale mieë eróp.

’t Woeëd sjtil in de dörper

rónk de koelle,

d’r Heer Den Uyl hauw

jans jód moelle.

Heë kroog Limburg

sjtiekum bij de naas,

en dong inne hoof mieë

verdene aan ……

“d’r Hollendsje jaas.”

Kling fabrieksjer

woeëte ós braad,

“Vervangend Werk,”

woeë doa draa jezaad,

“Dinky Toys - Daf en

sjroefboutefabriek dat

woare koelmans erve,

die me mit …..

vöal subsidiejeld kroog,

minnieje koelman

moeët ieëder droes

en kroog ‘t óp de nerve

zoos ziech tse verbiese

heem i jen hoes.

Ermód - pieng en leed in

familieë maachet nuus oes,

dat woar wat d’r Heer Den Uyl

en ….. DEN HAAG nit zoog.

Frans Stollman, Ex Huier.

Gedicht 11

Jaar van de Mijnen 2015

VAL

“ Val van de Mijnen “

Wat een pijnen

wat een verdriet,

zij die de mijnen

hebben gesloten

voelden dit niet.

De harde werkers

aan het kolenfront

nam men hun

levenswerk af,

gedaan omdat er geen

ander werk bestond,

met een almoes op straat

was voor velen een straf.

“Jaar van de mijnen,”

als kop boven het beeld,

hierover zijn zeker bij

de Oud Kompels

de meningen verdeeld.

“VAL VAN DE MIJNEN,”

dat had beter daar gestaan,

dan had men bij de vroegere

mijnwerkers niet weer die

pijn en het verdriet gedaan.

Personen die nu over hoe goed

het toen was spreken en schrijven,

die zou men het verdriet en pijn

gunnen aan eigen lijve.

Glück Auf ! Frans Stollman.

Gedicht 11

¨ Wainachte vruiër en hü ¨

Wen iech tseruk dink aan de joare

bij d´r Pap en de Mam, woa iech bin jeboare,

wat woeëd ziech doe ing zorg jemaad

vuur alles wat die daag woeëd braat.

Wainachte woar ´t sjuns-te fes

wat ´t janse joar dong bringe

vier jónge tszame noa de mès

vuur tse beëne en tse zinge.

Um de naatsmès bij tse woeëne

ing hoaf sjtond lofe durch de kauw,

me daat ummer , zouw ´t ziech loeëne

me wes ja nie wat ´t weëde zouw.

Drei Here donge doe nog mit

jun jekleit in d´r bets-te sjnit,

drei mèse woeëte doe jedoa

ing jezónge…..en tswai sjtille dernoa.

De kirch woar vol, vöal lü moeëte sjtoa

wools-te zitse, moeëts-te ing sjtond ieëder joa,

Pastoer hool d´r preëdieg, ummer tse lank,

vöal manslü vole i sjlof in de bank.

Blad Tswai

Noa de mès vuur de kircheduur

sjtong dan bijenee de janse kluur,

me joof ing hank aan de Tant en d´r Nónk

Zieëlieje Wainachte…. koam doe oes jiddere mónk.

Jauw noa heem, woeëd dan jezaad

den doa wadet ing vuurroeë ferneuse plaat,

iech wees nog jód, in de krisnaat als kink

wus hoeëg d´r sjnei, en inne ie-zieje wink.

Bij d´r inne joof ´t knakwoeësj

bij ós joof ´t poettes,

d´r Pap doeng nog effe wade

deë moeët ieësj nog noa ´t doeffes,

óch woare doe lü doa woeëd jaar nuus jemaad,

die jonge drek noa d´r puus,

den ´t woar midde in de naat.

I jen hoes sjtong alles veëdieg, de krib en d´r boom

Keëtse die donge sjwame, die joof ´t nit óp sjtroom,

vier woare sjun tsezame, mit d´r Pap en de Mam

d´r kachel dong brenne, óp koale of sjlaam.

Inne telder óp d´r dusj, mit dróp dienne naam

de Mam hauw jebakke, waffele en vlaam,

ing print, inne appel, jet neus of sjokkelaat

´t Kriskinke houw dat alles vuur ós braat.

Doe dong me ziech vräue, a alles wat ´t joof

bij de mieëts-te lü, woar dat besjtimd jinne hoof,

me woar al tsevreië mit inne auto van hoots

óp ing pop van loemmele, woar me doe al sjtoots.

Blad drei …..

De joare die zunt um jevloage

Wainachte is nog jiddes joar doa,

´t Sjuns-te oes de kingerjoare

bliet i jedanke nog ummer besjtoa.

Wainachte ziet allewiel jans anges oes

vöal lü blieve nog nit mieë i jen hoes,

ze zunt óp vakans en d´r krisboom sjteet a jen duur

noa nui-joar hant die lü ing jans anger kluur.

Tusje Wainachte vruiër en d´r daag van hu

woar jans jet tse belëve,

´t Sjuns-te is en blieft dat ALLE Lü

ziech óngeree e henke jeëve.

Wainachte vruiër en d´r daag van hu

dat is e jroeës versjil,

me endert doa jaar nuus aa

óch nit mit d´r bets-te wil.

´t Sjuns-te wat me ziech wunsje kan

me broecht doavuur jee jeld,

is ….. vrundsjaf, jezónkheet en vrid

bij ALLE LÜ en jidderinne óp dis welt.

Frans Stollman.